Abonman Sözleşmesi
Abonman sözleşmesi, kamu hizmetlerinden yararlananlarla, bu hizmeti gören kuruluşlar arasında yapılan sözleşme.
Bu hizmetler, kamu kuruluşlarının ya da onların denetimi ve gözetimi altında imtiyazlı özel ortaklıkların sınai ve ticari faaliyetleri biçiminde sunulur. Elektrik, su, doğal gaz dağıtımı, telefon, faksimite ve teleks ile haberleşmenin sağlanması gibi belli bir kimseye, belli bir hizmetin sunulması, abonman sözleşmesiyle olur.
Abonman sözleşmelerinin özelliği, bunların konularının, tüm kamu hizmetleri gibi, genel düzenleyici işlemlerle, tek yanlı olarak düzenlenmesidir. Bu nedenle, abonman sözleşmesinin konusu ve içeriği, sözleşmenin taraflarını oluşturan kuruluşla hizmetten yararlanan kişilerin serbest iradelerinin ürünü değildir.
Abonman bedeli olarak ödenen karşılık da ücret değil, daha çok genel tarifelerle saptanan bir dolaylı vergi niteliği taşır. Abonman bedelini saptayan tarife yetkili kamu idarelerince yapılan tek yanlı tarife değişikliğiyle artırılıp azaltılabilir. Tarife değişiklikleri, belirli bir süre için yapılmış ve süresi bitmemiş olan abonman sözleşmeleriyle saptanan bedelleri de etkiler.
Dolayısıyla, elektrik, doğal gaz, su, telefon ve benzeri kamu hizmetlerine ilişkin abonman sözleşmeleri, gerçekte tam bir sözleşme niteliği taşımaz.
Kamu hizmetine ilişkin abonman sözleşmeleri doğruluğu tartışmalı bir yaklaşımla, uygulamada özel hukuk alanına giren sözleşmeler olarak kabul edilir. Bunlardan doğan hukuki uyuşmazlıkların çözümü de adliye mahkemelerinin görev alanına girer.