Adem ile Havva, eski din kaynaklarına göre, dünyaya gelerek onu anlamlandıran ilk insan çifti. Tevrat’a göre (Tekvin 1). Tanrı önce Ademi, sonra ona yardımcı olarak bir takım hayvanlar yarattı. Adem bunlardan hiçbirini kendisine denk görmediği için, Tanrı Adem’e eş olarak onun bir kaburga kemiğinden Havva’yı yarattı. Adem cennet bahçesine bekçi olarak gönderilmişti. Bu bahçenin ortasında “yaşam” ve “iyi ile kötüyü tanıma” ağaçları vardı. Bu son ağacın meyvesi Adem’e yasaklanmıştı. Yılana (şeytana) uyarak önce Havva sonra da Adem bu yasak meyvedan yediler ve ceza olarak cennetten kovuldular. Tevrat’ın başında ele alınan bu konu aslında Asur kaynaklarından gelmekteyse de orada tek tanrılı Israil dininin özelliğine uyacak biçime sokulmuştur. Tevrat’a daha sonra katılmış olan eklemenin evrenin yaratılmasından söz eden kısmında ise, Adem ile Havva aynı zamanda yaratılmış ve bütün öteki yaratılanların başına geçirilmiş olarak gösterilmektedir. Aslında Babillilerin evrenin yaratılması anlayışına yakın olan bu görüş, Musa dininin yabancı konuları işlemekteki gücünü bir kez daha gösterir. İlk Hıristiyan teologu Paulos’a göre (1. Korinthoslulara Mektup, XV, 45) Tevrat’ta günah işlemenin ve ölümün nedeni olarak gösterilen birinci Adem’ den farklı olan ikinci Adem, yani Isa yaşam kaynağıdır. İlk Adem yaşayan can oldu, son Adem dirilen ruh oldu. Birinci Adem topraktandır, ikinci Adem gökten geldi. İslam dininin kitabı olan Kuran’ın birçok surelerinde Adem ile Havva’dan söz edilmektedir (Sure: 3; 15; 38 vb). Kuran’a göre Adem, Azrail’in Tanrı’nın isteği üzerine getirdiği kırmızı, beyaz ve kara topraktan yaratılarak kendisine ruh verilmiştir. Bu yüzden insanoğlu çeşitli renklerdedir. Adem’e secde etmeye çağrılan meleklerden Iblis (Şeytan) secde etmek istemedi, bunun üzerine kendisine lanet olundu. Adem ile Havva’yı günaha sokan ve cennetten çıkarılmasına neden olan odur. Uzun bir ayrılıktan sonra ikisi yeryüzünde buluştular ve burada üreyip insan soyunu çoğalttılar. Adem ile Havva öyküsü Batı ve Doğu yazınında çeşitli biçimde incelenmiş olup Adem konusunda çeşitli söylentiler, insan yazgısına ilişkin yorumlardır. Bu yorumlar da sanatın farklı dallarında (şiir, resim, öykü) konu olmuştur.