ABAELARDUS Petrus, Fransız ilahiyatçısı (Palais/Nantes 1079-Paris 1142). Roscelinus ve Champeauxlu Guillaume’un öğrencisi oldu. 1111’de Melun’da, sonra Corbeil’de okul açtı. 1113’te Paris’te Notre Dame Okulu’ nun müdürlüğüne getirildi. Rahip Fulbert’in yeğeni Heloise’den çocuğu olunca gizlice evlendilerse de kızın ağabeyleri evlerini basarak Abaelardus ‘u hadım ettiler. Bu olay üzerine Heloise rahibe, Abaelardus da keşiş oldu. Bu sırada yazdığı De Unitate et Trinitate Divina (Kutsallığın Tekliği ve Üçlüğü) kitabını, Kilise’nin buyruğuyla kendi elleriyle yakmaya mahkûm edildi (1122). Nogent sur Seine’de Ruhülkuds manastırını kurdu. 4 yıl süreyle St. Gildas rahipliğini üstlendi. Resmi öğretiyle bir kez daha çeliştiğinden 1141’de yeniden yargılandı. Son iki yılını Cluny Manastırı’nda Petrus Venerabilis’e sığınarak geçirdi. Yukarıda anılan kitabından ve acılı yaşamını anlatan, önemli felsefi düşünceler taşıyan özyaşamıyla ilgili mektubu Historia Calamitatum (Felaketlerin Oyküsü) nden başka başlıca eserleri: Sic et non (Böyle de değil) 1122. Theologia Christiana (Hiristiyanlığın Tanribilgisi) 1124: Scito te ipsum (Kendini Tani) 1125-1138; Introductio ad Theologiam (Tanrıbilgisine Giriş) 1140. Abaelardus’un yönetimi, her tezden sonra karşı tezi de vermek ve çözümü okuyucuya bırakmaktır. Öğrencisi Peter Lombard’ın Tanrıbilgisi elkitabın da uyguladığı bu yöntem ortaçağın sonuna kadar model olarak alındı. Abaelardus tümeller tartışmasını canlandırdı. Tümellerin gerçek varlıklar olduğunu ileri süren gerçekçi görüşe karşı çıktı. Bir nesneyi başka bir nesneyle dile getiremeyiz (birini ötekinin yüklemi yapamayız) ama birçok nesneyi bir tümelle dile getirebiliriz. Bu nedenle tümel, nesne olamaz. Tümelin yalnızca bir sözcük olduğunu söyleyen ve gerçekçiliğin karşıtı olan adcılığı (nominalizm) da kabul etmez. Tümeller sözcükler (voces) değil, kavramsal yüklemlerdir (sermones). Bir nesne sınıfının özelliklerini belirten genel düşünce aklın bir kavrayışıdır ve akıl bunu kavram olarak dışarı vurur.